ตำนานฟักทอง Jack O’Lantern ในวันฮาโลวีน
เนื้อหาในหน้านี้
เมื่อถึงเทศกาลฮาโลวีน สิ่งแรกที่หลายคนนึกถึงก็คือเรื่องเกี่ยวกับภูต ผี ปีศาจ และต่อมาคงเป็นการแต่งกาย การประดับตกแต่งบ้านเรือน แล้วก็จะพากันออกไปเดินเคาะประตูตามบ้านเพื่อขอขนมหวาน อย่างที่เรียกว่า trick or treat แต่มีอีกสิ่งหนึ่งที่สะดุดตาในเทศกาลนี้ นั้นก็คือฟักทองลูกโตที่แกะสลักเป็นหน้าตาแสนประหลาด ซึ่งหลายคนก็ต้องสงสัยกันใช่ไหมว่าฟักทองพวกนี้คืออะไรทำไมถึงพบเจอในทุกช่วงฮาโลวีน เราจึงนำเรื่องนี้มาเล่าสู่กันฟัง
ตะเกียงฟักทอง หรือ แจ็ค-โอ-แลนเทิร์น ภาษาอังกฤษคือ Jack O’Lantern ซึ่งแต่เดิมเรียกว่า Jack of the Lantern เป็นอุปกรณ์ประดับตกแต่งสถานที่ซึ่งนิยมใช้ในเทศกาลฮาโลวีน มีลักษณะเป็นผลฟักทองขนาดใหญ่สีส้ม แกะสลักเป็นรูปหน้าคนในกริยาต่าง ๆ โดยมากมักเป็นกริยาแสดงอาการข่มขวัญ หรือโอดครวญ แต่เดิมเชื่อกันว่าใช้หัวผักในการแกะสลักโดยเฉพาะหัวผักกาดซึ่งล้วนเป็นพืชของชาวตะวันตกฝั่งยุโรป ต่อมามีการค้นพบและอพยพมาอยู่ทวีปอเมริกา พบว่ามีพืชชนิดหนึ่งแพร่กระจายมากในพื้นที่นั้นก็คือฟักทอง (Pumpkin) นั้นเอง จึงได้เปลี่ยนมาแกะสลักฟักทองแทนเพราะมีรูปร่างที่เหมาะสม แกะง่ายกว่า สวยกว่า ตั้งแต่ตอนนั้นเป็นต้นมา หลังจากนั้นวัฒนธรรมนี้ก็แพร่หลายไปทั่วอเมริกากลายเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งในช่วงเทศกาลฮาโลวีนอย่างในปัจจุบัน
ที่มาของฟักทองแจ็ค-โอ-แลนเทิร์น
มีเรื่องเล่ามาจากตำนานของแจ็คแห่งแลนเทิร์นนั้นเอง ซึ่งเรื่องของแจ็คมีการเล่าในตำนานหลายรูปแบบ ในวันนี้เรานำมาเล่าให้ฟังกันใน 2 รูปแบบ ดังนี้
- ตำนานชาวนาจอมเจ้าเล่ห์ที่ชื่อแจ็ค
ตำนานตะเกียงฟักทองนั้น เป็นเรื่องเล่าโบราณเรื่องหนึ่งของไอร์แลนด์ ซึ่งกล่าวถึงที่มาของชายชาวนาจอมเจ้าเล่ห์ชื่อ แจ็ค ในสมัยของเขา ซาตานจะออกตระเวนขอพืชผลจากชาวบ้าน ซึ่งไม่มีบ้านไหนที่กล้าปฏิเสธ เพราะกลัวต้องคำสาปของซาตานนั่นเอง แต่การขู่เข็ญของซาตานใช้กับแจ็คไม่ได้ เขาไม่กลัวและไม่เคยหยิบยื่นอะไรให้ซาตานเลย วันหนึ่งซาตานจึงแอบมาสำแดงตนให้แจ็คเห็น หวังจะให้เขาเปลี่ยนใจหันมาเกรงกลัวซาตาน แต่เหตุการณ์กลับเป็นตรงข้าม แจ็คใช้อุบายหลอกล่อจนซาตานติดกับดัก หนีไปไหนไม่ได้ แจ็คไม่ยอมปล่อยซาตานจนกว่ามันจะรับปากว่า เมื่อเขาตายแล้วจะไม่นำวิญญาณเขาลงนรกเด็ดขาด ซาตานไม่มีทางเลือกจึงต้องรับปาก
เมื่อแจ็คเสียชีวิตลงด้วยความเป็นคนชั่วเขาจึงไม่ได้ไปสวรรค์ วิญญาณเขาล่องลอยไปยังปากทางนรก และพบกับซาตานคู่อริเก่าอีกครั้ง ตามสัญญาที่ให้ไว้ ซาตานปล่อยวิญญาณของแจ็คไป พร้อมแสงไฟส่องนำทางให้กับวิญญาณแจ็คที่ต้องเร่ร่อน ไม่มีที่ไปอย่างนั้นตลอดกาล ทุกคืนฮาโลวีนวิญญาณของแจ็คจะระหกระเหินไปในความมืด พร้อมแสงไฟส่องที่ครอบด้วยหัวผักกาด ต่อมาเมื่อตำนานนี้เข้ามาในอเมริกา ก็มีการเปลี่ยนมาใช้ผลฟักทองแทนจนทุกวันนี้
- ตำนานแจ็คจอมตระหนี่
โดยตามนิทานเล่าว่า แจ็คจอมตระหนี่ ได้เชิญปีศาจมาร่วมดื่มเหล้ากับเขา แต่เนื่องจากแจ็คเองไม่อยากจ่ายเงินค่าเครื่องดื่ม ดังนั้นเขาจึงบอกให้ปีศาจแปลงร่างให้กลายเป็นเหรียญ และแจ็คจะได้จ่ายเงินค่าเหล้าได้ แต่เมื่อปีศาจเปลี่ยนตัวเองเป็นเหรียญแล้ว แจ็คกลับเก็บเงินนั้นเอาไว้ในกระเป๋าใกล้ ๆ ตัวพร้อมกับใส่ไม้กางเขนลงไป ทำให้เจ้าปีศาจไม่สามารถเปลี่ยนกลับมาเป็นร่างเดิมได้ แจ็คจึงยื่นข้อเสนอให้ปีศาจว่า หากอยากจะกลับร่างเดิม ปีศาจก็ต้องสัญญาว่าหากถึงเวลาที่เขาตายจะไม่นำวิญญาณของแจ็คลงนรก ปีศาจอยากกลับร่างจึงต้องจำใจยอมรับข้อสัญญา
หลังจากนั้นเมื่อปีศาจคืนร่างเดิม แจ็คก็หลอกล่อปีศาจอีกครั้งโดยครั้งนี้เขาให้ปีศาจปีนต้นไม้เพื่อที่จะไปเก็บผลไม้ให้ เมื่อปีศาจอยู่บนต้นไม้ แจ็คก็นำไม้ที่เป็นสัญลักษณ์ไม้กางเขนมาปักลงรอบต้นไม้ เพื่อที่ปีศาจจะไม่สามารถลงมาจากต้นไม้ได้ ซึ่งทำให้ปีศาจต้องสัญญาอีกครั้งว่า เขาจะไม่นำดวงวิญญาณของแจ็คลงนรกอย่างแน่นอน
หลังจากแจ็คได้เสียชีวิตลง แจ็คก็คิดว่าตนจะได้ขึ้นสวรรค์แต่พระเจ้าไม่สามารถให้วิญญาณอันชั่วร้ายของแจ็คขึ้นมาอยู่บนสวรรค์ได้ ขณะเดียวกันปีศาจเองก็ไม่สามารถนำวิญญาณของแจ็คลงนรกได้เช่นเดียวกันตามสัญญาที่ได้ให้ไว้ ดังนั้น แจ็คจึงติดอยู่ระหว่างสวรรค์และนรก ปีศาจจึงส่งแจ็คไปยังราตรีที่มืดมิดพร้อมตะเกียงส่องแสงนำทาง แจ็คจึงล่องลอยไปมาบนโลกนับจากนั้นเป็นต้นมา เป็นสาเหตุให้มีการจุดไฟตามเทศกาลฮาโลวีนเพื่อนำทางหรือขับไล่ดวงวิญญาณชั่วร้ายสืบต่อกันมา
พูดคุย
ร่วมให้กำลังใจหรือติชม
